İSTEMEM, OLMAZ OLSUN (Cyrano'nun burnu titresin)

Batılı olmak, batıya gitmek...
Hep hedeflenen ve özenilen... Arada bir kıskanılan ve ulaşılamayınca kedinin ciğere takındığı tavırla burun kıvrılan... Hele de eski yıllarda, bulunmaz Hint kumaşı muamelesi çekilen... Gerçi hâlâ değerini kaybetmiş değil, ama ulaşılmazlığının alt edilmesiyle önceki kadar da parlayan bir yıldız değil. Gezmek, okumak, iş ya da sağlık nedenleriyle batıya gidenlerin parmakla gösterildiği devirlerden, neredeyse gitmeyenlere şaşırılan zamanlara geldik.

Bir kez lisedeyken, bir kez de üniversitede asistanken birer yıl yaşadığım yurtdışı topraklarını hiç özlemedim. Lisede değişim öğrencisi olarak ABD'de aile yanında kaldım. Diğeri de araştırma görevlisi olarak Danimarka'da geçti. İkisi birbirinden farklı kültür ve yaşamların içinde olmak inanılmaz bir hayat ve meslek deneyimi ve birikimi sağladı, buna bir şey diyemem. Ama anlatmak istediğim şey bu değil.

Sokağa çıkıyorum; tek korna sesi yok. Otobüsler, durakta yazan zaman cetveline dakika sapmadan, uyarak geliyor; çünkü trafik keşmekeşi yok. Durakların bazılarında sıcak hava üfleyen sistem ile beklerken üşümüyorsunuz. Buna pek ihtiyaç da yok aslında, çünkü otobüsün saatini biliyorsanız, fazla da beklemiyorsunuz ki.

Karşıdan karşıya mı geçeceksiniz. Zaten canavarlaşmamış sürücüler sayesinde güvenlik had safhada.. Ayrıca ola ki, bir araba geliyorsa, ayağınızın ucunu caddeye doğru uzattığınız an durmaları gerekiyor. Bunun için de hemen durabilecek şekilde makul bir hızda ve dikkatle seyir halindeler. Üstüne üstlük, ufukta bir tane bile yaya ya da araç olmasa bile, her dört yol ağzında durmak zorundalar.

Bisiklet yolları, bizim normal yollardan da bakımlı ve pürüzsüz. Bisiklet sürücüleri de trafik ışıklarında aradan kaçmak gibi heyecan yaratmıyorlar. Işıklara tamamen güvenebiliyorsunuz; kırmızıda nasılsa geçen yaya yok deyip, bastırıp gazlayan da yok. Taksiciler deseniz, ne yolu dolandırıp sizi kazıklamaya, ne "kısa mesafe" deyip müşteriyi reddetmeye, ne de slalom yapmalara meraklı. Müşterisi yokken elinde kitabı, okuyarak beklerler.

Gelelim resmi dairelere... Telefonda bilgi alacaksınız, mutlaka doğru bilgi alırsınız. Sizin verdiğiniz bilgiye de güvenirler. Ayrıca telefonda verdikleri bir söz varsa, o söz gerçekten sözdür. Oraya gittiğinizde bunu unutmuş olmazlar.

Hastaneye mi yatmanız gerekti; refakatçiniz olmak zorunda değil. Çünkü öyle güzel ilgilenirler ki, tıp dışından ya da içinden bir yakınınızın sizinle ilgilenmesine ihtiyaç olmaz.

Markete gidersiniz. Sepetinizi doldurup, kasaya gelirsiniz. Poşet paralıdır. Haa önceden bilmeyen benim gibi vatandaşlar mecburen onun için para öderler. Ama bir kez öğrendiniz mi, daha sonra yanınızda poşetinizle gidersiniz. Sebzeler ne bizimkiler kadar lezzetlidir, ne de fiyatları uygundur. Patlıcan çeker canınız; saman gibidir. Hadi alayım dersiniz; ateş pahası. Tek ya da en fazla iki tane alır çıkarsınız. Karpuzlar dilimle satılır.

Özellikle Kopenhag'da insanlar buz gibidir. İklimin etkileri derler hep. Depresiftirler. Güneş ışığının azlığı yüzünden lambaları her daim açıktır. Gözden giren ışıkla serotonin salgısı artsın diye; ki mutsuzluk hissetmesinler. Çünkü dünyada intihar oranı en yüksek ülkeler İskandinavya ülkeleridir. Ben sadece masa lambamla çalışırken, gelip tavandaki lambayı açıp gidenler olurdu. Her sabah gülümseyerek "günaydın" dememe uzun süre şaşırıp, sonra dayanamayıp, bana, bunu nasıl becerdiğimi soranlar oldu. Aile ve arkadaşlık ilişkileri o kadar zayıf ki, kedileriyle evlenenler vardı.

Sağlıkla ilgili olanlar; onlara tek kelime etmiyorum. Ama hayat temposu, sokakların canlılığı, insanların dinamizmi, ağız tadı... eksik işte bir sürü şey.. Ben sokağa çıkınca kendimi koruma içgüdüsüyle zımba gibi oluyorum. Kanıma adrenalin izdihamı oluyor. Ufak çaplı stresin faydalı olduğunu bilirsiniz; işte o hesap. Ben bu tatlı gerginliği seviyorum. Algılarımı açık tutuyor. 'Truman Show'daki gibi mekanik yaşamayı sevmiyorum. Pili asla bitmeyen oyuncaklar gibi tekdüze hareket etmeyi de. Etraf hikaye dolu. Bu yüzden çok daha fazla yazarımız ve filmimiz dışarı açılmalı bence. Çok ilginç bir ülkeyiz; insanlarımız keza.

Yazdıklarımda sadece benim bulunduğum bölgelere özgü olanlar da var. Yani bunların bazıları latin ülkelerinde görülmez. Daşını dorpaanı yidiğim ülkem yaa..

Ha bu arada, biraz da kadın muhabbeti yapayım: Ben o zamanlar kızıl saçlıydım. Danimarkalılar da sapsarıdır genelde, bilirsiniz. Farklı olmak için kızıla boyatanların saç rengi havuç rengi olurdu. Çünkü alttaki asıl renk bir türlü istedikleri kızıla ulaşmalarına izin vermezdi :))) Benim saçıma bayılırlardı. Mavi göz neredeyse herkeste olduğu için kahverengi lens takanlar olurdu. Bizde de tam tersi değil mi :)) Bu da sona yazmadan edemediğim bir kadın muhabbeti olsun ;) E n'apayım ayol.. Zaten çok fazla da erkek yok aramızda di mi kızlaaar :)